Autyzm to kwestia dla wielu rodziców złożona i owiana tajemnicą, choć styka się z nią mnóstwo rodzin. Oznacza dodatkowe wyzwania, często niezrozumiałe dla otoczenia.
Osoby wychowujące dziecko ze spektrum autyzmu często czują się bezsilni, gdy widzą swoje pociechy “zamknięte” we własnym świecie, niezdolne do nawiązywania kontaktów czy pełnej integracji ze społeczeństwem.
Jednak na horyzoncie pojawiła się nowa nadzieja – tlenoterapia hiperbaryczna. To innowacyjna metoda, która zdobywa coraz większą popularność jako narzędzie w terapii dzieci i młodzieży ze spektrum autyzmu.
Rozwój w dziedzinie neurologii i sposoby przywracania właściwego funkcjonowania mózgu prowadzą naukowców do wniosku, że odpowiednie natlenienie komórek mózgowych – szczególnie przy użyciu komory hiperbarycznej – może mieć w kwestii autyzmu istotne znaczenie.
Ale na czym to dokładnie polega? Jak skorzystać z tlenoterapii i ile ona kosztuje? Czy potrzebne jest skierowanie od lekarza?
Czas odpowiedzieć na te pytania – a przy okazji poruszyć kilka innych kwestii, ważnych w kontekście tego tematu.
Na czym właściwie polega zabieg?
Terapia hiperbaryczna jest innowacyjną metodą opierającą się na wykorzystaniu zbawiennego wpływu, jaki na organizm ma podawanie tlenu o wyższym stężeniu niż ma to miejsce w naturalnych warunkach. Cały proces odbywa się w specjalnych komorach hiperbarycznych.
Warto nadmienić, że ta forma terapii charakteryzuje się wysokim poziomem bezpieczeństwa, a lista przeciwwskazań do jej odbycia jest względnie krótka. Niemniej, zanim się na nią zdecydujesz, należy odbyć konsultację z lekarzem.
Wracając do samej komory hiperbarycznej: to urządzenie, w którym pacjent wystawiany jest na zwiększone ciśnienie atmosferyczne (zazwyczaj 1,3 ATA), a jednocześnie dostarcza się mu czysty tlen.
W wyniku tego procesu tlen dostaje się do tkanek i narządów organizmu w takim stężeniu, jakie bez tych sztucznie wykreowanych warunków byłoby po prostu niemożliwe.
W jaki sposób tlenoterapia hiperbaryczna wspiera terapię osób ze spektrum autyzmu?
Badania i obserwacje kliniczne sugerują, że terapia hiperbaryczna przynosi korzyści osobom autystycznym. Mechanizm jej działania jest wieloaspektowy:
Zmniejszenie stanu zapalnego mózgu
W 2005 r. John Hopkins opublikował wyniki autopsji osób z autyzmem – okazało się, że w ich mózgu toczył się proces zapalny. Wiele późniejszych badań potwierdziło te rezultaty.
Stosując HbOT (skrót od “hyperbaric oxygen therapy”), organizm dostaje dodatkową porcję tlenu, która okazuje się znaczącym wsparciem w zmniejszeniu stanu zapalnego w mózgu. Jest on często obecny u dzieci ze spektrum autyzmu, co dowodzi choćby przytaczane badanie, a jego redukcja może przyczynić się do poprawy codziennego funkcjonowania.
Dysponujemy wieloma wynikami badań dzieci autystycznych, które dowodzą znacznej poprawy funkcjonowania mózgu po zastosowaniu tlenoterapii hiperbarycznej.
dr J. Macari, Carmel Clinic
Dotlenienie obszarów dotkniętych hipoperfuzją
Hipoperfuzja to zmniejszony przepływ krwi do mózgu. Jest często występującym problemem u osób z ASD, czyli “autism spectrum disorder” (szacuje się, że dotyka aż 86% osób z autyzmem!).
Badanie przeprowadzone przez dra Jamesa Wilcoxa z Wydziału Psychiatrii z Texas Tech University Health Sciences Center wykazało, że zwykle hipoperfuzja pogłębia się z wiekiem dziecka, a u starszych dzieci staje się “dość głęboka”. Zmniejszony przepływ krwi może odpowiadać za wiele kluczowych symptomów autystycznych, a jego redukcja – za ustępowanie objawów. Do redukcji może zaś prowadzić dotlenienie newralgicznych obszarów; tu pomocą służy terapia w komorze hiperbarycznej.
Angiogeneza
Pod nazwą tą kryje się proces tworzenia nowych naczyń krwionośnych, którego rozwojowi sprzyja HbOT. Przekłada się to na lepsze krążenie krwi w mózgu, co z kolei przyczynia się do poprawy funkcji neuronalnych.
Usuwanie toksyn
Tlenoterapia hiperbaryczna może pomóc w usuwaniu toksyn z organizmu, co ma szczególne znaczenie w przypadku osób z autyzmem, które mogą być na nie bardziej podatne.
Regeneracja jelit
Badania sugerują, że tlenoterapia może przyczynić się do regeneracji jelit, co jest o tyle istotne, że problemy gastryczne i przewlekłe stany zapalne jelit należą do listy problemów często dotykających dzieci z ASD.
Stymulacja produkcji komórek macierzystych
Terapia tlenowa może stymulować produkcję komórek macierzystych, co wpływa na sprawną regenerację uszkodzonych tkanek i narządów.
Nie tylko leczenie, ale również poprawa jakości życia
Terapia tlenem od dawna kojarzona jest automatycznie z leczeniem różnych schorzeń i chorób. Jednak coraz większa liczba ludzi świata medycyny odkrywa, że ma ona o wiele szersze zastosowanie.
Nie tylko przyczynia się bowiem do walki z chorobami, ale może poprawiać jakość życia i zdolność do funkcjonowania w społeczeństwie. Ma to szczególne znaczenie dla osób ze spektrum autyzmu.
Regularne stosowanie terapii w komorze hiperbarycznej prowadzi do następujących postępów w codziennym funkcjonowaniu osób z ASD:
- zwiększona jakość snu,
- większa koncentracja i zdolność skupienia,
- ustąpienie dolegliwości jelitowych (lub ich znaczna redukcja),
- lepszy kontakt z rodzicami,
- poprawa funkcji językowych,
- redukcja zachowań demonstrujących irytację, zniechęcenie,
- poprawa zdolności do wykonywania stawianych przed osobą ze spektrum autyzmu zadań,
- usprawnienie działania układu immunologicznego,
- dostrzegalna poprawa małej i dużej motoryki,
- ogólna poprawa nastroju.
Temat relacji między autyzmem a HbOT jest obiektem ciąglych badań naukowców. Jednak pierwsze wyniki i relacje docierające ze strony osób autystycznych i ich rodzin są nad wyraz obiecujące.
Gdzie można poddać się takiej terapii?
Placówki oferujące możliwość skorzystania z tlenoterapii hiperbarycznej stają się coraz liczniejsze, a chętni na skorzystanie z takiego zabiegu mają coraz większą swobodę wyboru. Niektóre większe szpitale i ośrodki medyczne posiadają własne komory, co zdecydowanie ułatwia dostęp.
Komory hiperbaryczne możemy znaleźć także w niektórych mniejszych ośrodkach zdrowia oraz w prywatnych klinikach. Co więcej, nie muszą być obsługiwane przez pracowników medycznych, a zatem pojawiają się w takich miejscach, jak kluby fitness czy salony urody.
Wszystko to oznacza, że pacjenci mogą swobodnie wybrać miejsce, które najlepiej odpowiada ich potrzebom i preferencjom.
Kto może kierować na tlenoterapię?
Zastosowanie tej metody nie ogranicza się jedynie do osób ze spektrum autyzmu; obejmuje również pacjentów z licznymi pozostałymi problemami zdrowotnymi. Decyzja o skierowaniu na tlenoterapię może zależeć od specjalisty, który diagnozuje i ocenia stan pacjenta.
Najczęściej HbOT przeprowadza się na podstawie skierowania od lekarza specjalisty związanego z leczeniem danej przypadłości. To o tyle ważne, że pozwala dostosować natężenie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Czy można poddać się tlenoterapii hiperbarycznej bez skierowania?
Tak, można. Skierowanie nie jest absolutnie potrzebne. Jak już jednak wspomnieliśmy, a warto to powtórzyć, przed wejściem do komory należy skonsultować się z pracownikiem medycznym, który jednoznacznie stwierdzi brak przeciwwskazań do przyjęcia tlenu o podwyższonym stężeniu.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze placówki z komorą hiperbaryczną?
Przy wyborze placówki oferującej tlenoterapię hiperbaryczną istnieje kilka kluczowych czynników, na które należy zwrócić uwagę. Przede wszystkim, placówka powinna posiadać odpowiednie certyfikaty i licencje, potwierdzające jakość i bezpieczeństwo terapii. Koniecznie upewnij się, że pracownicy obsługujący komorę przeszli stosowne szkolenie.
Ile kosztuje zabieg HbOT?
Koszty terapii tlenowej mogą różnić się w zależności od placówki i regionu. Możemy poglądowo podać, ile taki zabieg kosztuje u nas.
Cena pojedynczej sesji w komorze miękkiej to 150 zł, a w komorze twardej – 200 zł.
Koszty pojedynczych zabiegów ulegają redukcji przy planowaniu całej serii. Dziesięć wejść do komory miękkiej kosztuje 1000 zł (100 zł za pojedynczą sesję). Do twardej: 1200 zł (120 zł za sesję).
Chcesz wiedzieć więcej? Zapoznaj się z naszym cennikiem usług.
Tlenoterapia to temat wart uwagi – zwłaszcza dla rodziców dzieci ze spektrum autyzmu
Wyniki badań naukowych i relacje pacjentów oraz specjalistów prezentują jasny obraz. Tlenoterapia ma ogromny potencjał w kontekście poprawy jakości życia osób ze spektrum autyzmu.
Dzięki zwiększonemu dopływowi tlenu do mózgu, stosowanie tej metody może przyczynić się do zmniejszenia stanu zapalnego, usprawnienia funkcjonowania społecznego oraz rozwoju umiejętności komunikacyjnych. To obiecujące perspektywy dla rodziców i opiekunów dzieci z autyzmem.
Interesuje Cię tlenoterapia hiperbaryczna dla siebie lub swojego dziecka? W takim razie zachęcamy do kontaktu ze specjalistą, aby ocenić, jakie dokładnie korzyści może przynieść ta forma terapii. Z wyborem placówki nie powinno być kłopotu – jak już wspomnieliśmy, jest ich w naszym kraju coraz więcej.
Zapraszamy również do podzielenia się tym artykułem z innymi rodzicami dzieci ze spektrum autyzmu. Dzięki temu możemy wspólnie szerzyć wiedzę na temat tlenoterapii i jej potencjalnych korzyści. To kolejny krok w kierunku poprawy jakości życia dzieci z autyzmem i nadzieja na ich lepszą przyszłość!
